Akrep, örümceğimsiler (Arachnida) sınıfına bağlı bir eklembacaklı takımıdır. Genellikle sıcak ve nemli bölgelerde yaşayan akrepler, sert kitin tabakası ile örtülü vücutları ve kıvrık, kalkık kuyruklarındaki zehir iğneleri ile tanınırlar. Akrepler, örümceklerle yakından ilişkilidir ve her iki grup da eklembacaklılar şubesine aittir.
Scorpiones takımına bağlı 16 familya, 5 cins ve 6 tür bulunmaktadır. Türkiye’de ise 11 cinste toplanan 23 tür akrep mevcuttur. Dünyanın en uzun akrebi, 23 cm boyuyla Gigantometrus swammerdami’dir ve onu 20 cm boyuyla Pandinus imperator takip eder. Teraryumda bakılan bazı akrepler 8 yıla kadar yaşayabilirken, doğada yaşam süreleri genellikle daha kısadır.
Akrepler, sıcak ve nemli yerleri seven ve örümceğimsiler sınıfında bulunan bir çeşit böcektir. Kıvrık ve kalkık bir kuyruğa sahip olan akreplerin kuyruğunda ağılı bir iğne bulunmaktadır. Zehirli hayvanlar arasında tanıdığımız türlerden biri olan akreplerle ilgili diğer bilgiler şunlardır;
Akrep
Akrep yaşam alanı olarak daha çok nemli ve sıcak yerleri tercih eden ve zehirli iğnesi bulunan bir hayvan türüdür. Zehrinin şiddeti akrebin rengine göre değişkenlik göstermektedir. Koyu renge sahip olan akrep türlerinin daha öldürücü olduğu söylenebilir. Vücutları kitin denilen sert bir tabaka ile kaplı olan akreplerin bilinen 1753 türü bulunmaktadır. Akrepler kendilerini plaj gibi kumlu alanlarda kamufle ederek görünmez hale gelebilirler. Akrepler ağaçların kovuklarında, toprağın alt kısımlarında ve taş çatlaklarında karşımıza çıkabilirler.
Akrepler Ne Yer?
Akrepler hayatta kalabilmek için ve doğal dengeyi korumak adına birçok canlı türünü yiyebilmektedir.
Akreplerin yediği canlı türleri arasında böcekler, örümcekler, kırkayaklar, kertenkeleler ve fareler bulunmaktadır. Bunların haricinde akrepler kendi türlerini de yiyebilirler.
Akreplerin Hepsi Zehirli Midir?
Dünya üzerinde yaklaşık olarak 1500 ile 2000 arasında değişen akrep türü bulunmaktadır. Bu akrep türlerinden yaklaşık 50 tür zehirlidir. Bu zehirli olan akrep türleri arasında ise 20 tane türün öldürücü nitelikte zehir taşıdığı bilinmektedir. Ülkemizde bulunan akreplerin ise 10 tanesinin zehirli olduğu ve bu grup içerisinden 2 tane akrep türünün öldürücü nitelikte zehre sahip olduğu bilinmektedir. Dünya üzerinde bulunan diğer zehirli akrep türleri ise Hindistan, Güney Amerika, Kuzey Afrika ve Ortadoğu’da bulunmaktadır.
Akrep Özellikleri
Nemi ve sıcağı seven akrepler, eklem bacaklı familyasına ait canlı türleri arasındadır.
Kendilerini korumak için kuyruklarında zehirli bir iğne taşıyan akrepler, soktuğu anda bir su aygırını bile zehirleyecek kapasiteye sahiptir.
Yalnız yaşayan akreplerin yuvalarında topluluk görülmesi imkansız bir şeydir.
Daha çok kaya diplerinde yaşamayı seven akrepler, toprak altlarında bile çok kolay bir şekilde yaşamlarını sürdürebilirler.
Yürüdüğü esnada kuyruklarını kaldıran akrepler, nemli ve sıcak ortamı sevmesine rağmen kaygan ortamlarda çok fazla yürüyemezler.
Güneşin olduğu zamanlarda akrepleri görmek neredeyse imkansızdır. Çünkü güneş ışığı akreplerin derisini kurutmaktadır. Bu yüzden akrepler beslenmek ve avlanmak için daha çok gece vakitlerini tercih ederler.
Akreplerin başlarının yanında kıskaçları bulunmaktadır. Bu kıskaçlar sayesinde avlanma işlemini yaparlar.
Akrep Sokması
Akrebin kuyruk kısmında son halka yerinde yani zehrin bulunduğu kısımda iki bez ve bir kese vardır. Zehir salgısı üreten bu bezler zehrin birikmesinin ardından akrebin kuyruk bölümünde bulunan halkada toplanır. Akrepler kendilerini dış etkenlerden korumak amacı ile zehirlerini ortaya çıkarırlar ve durum maalesef bazen insanların başına gelir. Akrep zehrinin içinde kanamaya neden olan, hücreleri öldüren, kalp ve sinir hücrelerinin bozulmasına sebep olan bazı maddeler bulunur. Akrebin sokmuş olduğu bölümde küçük bir iğne şeklinde ize rastlanır. Akrep sokmasının ardından yaklaşık olarak 15 dakika ile 2 saat sonra şiddetli ağrılar ve bununla beraber morarma, kızarıklık ve şişmeler görülür. Bunun yanı sıra akrep sokmasında bulantı, susuzluk, baş dönmesi, kusma ve titreme gibi belirtiler görülür.
Akrep Sokmalarına Karşı Ne Yapılmalıdır?
Akrepler çok hızlı hareket edebilen canlılar olduğu için akrep sokması da ani bir şekilde gelişebilir. Herhangi bir akrep sokması durumunda en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Sağlık kuruluşlarında kişilere akrep zehrine karşı hazırlanmış olan özel serumlar verilir ve bu özel serum ile birlikte hastanın tedavisi yapılır. Eğer yakınlarda sağlık kuruluşu yoksa yapılabilecek olan en doğru şey akrebin soktuğu yerdeki pis kanı dışarı çıkarmaktır. Pis kanı çıkarmak oldukça zor bir iştir. Akreplerin boyutları zehirli olup olmadığı konusunda bir bilgi vermez. Yani küçük bir akrep bile öldürücü nitelikte zehir salgılayabilir. Bu kısımda zehrin ölçütü farklı durumlara göre değişkenlik göstermektedir.
Akreplerin Anatomisi
Genel olarak bütün akrepler karın bölgesi ve sefalotoraks olmak üzere iki kısımdan oluşan bir yapıları vardır..
Sefalotoraks kısmı, akrebin kabuğunun, ağzının bulunduğu baş kısmının, kıskaç ya da pençelerinden oluşan ayaklarının bulunduğu kısımları kapsamaktadır. Akreplerin en belirgin özellikleri pençe ve kıskaç kısımlarıdır. Pençe ve kıskaç kısımları akrep tarafından savunma amacı ve avlanma amacı ile kullanılır.
Akrebin kuyruk kısmında toplamda 6 tane segment bulunmaktadır. Kuyruğun en üst kısmında anüs ve iğne bulunmaktadır. Bazı akrepler genetik olarak iki kuyruklu olarak doğabilirler.
Akrebin üst kısmı vücudu kaplayan sert bir deri ile kaplıdır ve dengeleme görevini gören kısım tüylerdir.
Akreplerin başlarının ortasında iki adet göz bulunur ve kenarlarında da yine birkaç adet gözleri vardır. Bunlara rağmen çok iyi göremezler ve görme yetileri zayıftır. Genellikle gezinme ve dışarıda dolanma esnalarında dokunma duyularını kullanarak hareket ederler. Avları yaklaştığı zaman genellikle titreşimlerden hissederek ona göre davranırlar. Bunların haricinde akreplerin bir çift güçlü kıskaçları ve dört çift ayakları vardır.
